I bhfianaise na tábhachta a bhaineann le hionadaíocht dhaonlathach agus athnuachan leanúnach ar sheasaimh pholaitiúla, aithnímid an gá atá le critéir incháilitheachta shoiléire a bhunú le haghaidh sheasaimh na bhFeisirí agus na gCoimisinéirí Eorpacha, agus é mar aidhm leis sin ionadaíochas, neamhspleáchas agus muinín na saoránach as na hinstitiúidí Eorpacha a neartú. Airteagal 1 Caighdeánú Rialacha Toghcháin 1 — Ní mór do bhallstáit uile an Aontais Eorpaigh córas aontaithe toghcháin a ghlacadh chun FPEnna a thoghadh. 2 — Moltar an córas comhréireach ionadaíochta, lena n-áirithítear go ndáiltear líon na suíochán i gcomhréir leis na vótaí a fuair na páirtithe polaitiúla. Airteagal 2 Incháilitheacht d’oifig Feisire de Pharlaimint na hEorpa 1 — Bunaigh mar chritéar incháilitheachta do phost an Fheisire nach raibh an duine aonair i bhfeidhmeanna rialtais ar aon leibhéal (náisiúnta, réigiúnach nó áitiúil) le 2 bhliain anuas roimh an gceapachán. 2 — Meastar gur feidhmeanna rialtais iad poist feidhmiúcháin, aireachta, pharlaiminteacha nó riaracháin i rialtas náisiúnta, chomh maith le poist in eagraíochtaí idirnáisiúnta nó rialtais réigiúnacha/áitiúla. Airteagal 3 Teorainn Téarmaí 1 — Féadfaidh gach saoránach seasamh i gcomhair oifig Feisire de Pharlaimint na hEorpa go ceann trí théarma oifige ar a mhéad. Airteagal 4 Incháilitheacht don phost mar Fheisire de Choimisinéir Eorpach 1 — Bunaigh mar chritéar incháilitheachta do phost an Choimisinéara Eorpaigh nach raibh aon phost rialtais ag an duine aonair ar aon leibhéal (náisiúnta, réigiúnach nó áitiúil) le 4 bliana anuas roimh an gceapachán. 2 — I measc na bhfeidhmeanna rialtais tá poist feidhmiúcháin, aireachta, pharlaiminteacha nó riaracháin i rialtas náisiúnta, chomh maith le poist in eagraíochtaí idirnáisiúnta nó rialtais réigiúnacha/áitiúla. Airteagal 5 Próiseas Ainmniúcháin 1 — Tá fíorú na gcritéar incháilitheachta mar chuid den phróiseas ceapacháin don Choimisinéir Eorpach. 2 — Ceanglaítear ar na Ballstáit dearbhú foirmiúil a sholáthar nach raibh aon phost rialtais ag an iarrthóir atá beartaithe le 4 bliana anuas. D’fhéadfadh cur chun feidhme an togra seo rannchuidiú le hathnuachan agus neamhspleáchas na bhFeisirí a ráthú, chomh maith le hionadaíocht agus éagsúlacht taithí níos fearr a chur chun cinn i bParlaimint na hEorpa. Neartódh sé sin dlisteanacht na gcinntí a rinneadh agus mhéadódh sé muinín na saoránach i bpróiseas daonlathach an Aontais Eorpaigh.

Ba cheart na beartais, na straitéisí agus na comhaontuithe reatha a bheith ar fáil i dteanga níos simplí do shaoránaigh atá faoi mhíchumas foghlama. Fágann an teanga a úsáidtear, na giorrúcháin agus na saintéarmaí gur féidir leis na doiciméid ábhartha a thuiscint a bheith dúshlánach agus a bheith ag brath go heisiach ar dhoiciméid ábhartha. An féidir linn úsáid a bhaint as na healaíona agus/nó bealaí digiteacha chun an fhaisnéis a chur i láthair lena chinntiú go bhfuil daoine ar an eolas go maith agus go mbraitheann siad san áireamh sa pholaitíocht a mhúnlaíonn ár saol?

Éascaíonn bratacha áise gníomhaíochtaí neamhdhleathacha san aigéan, amhail iascaireacht NNN, gáinneáil ar dhaoine, piaireacht agus íocaíochtaí cánach ísle. Níl na próisis chlárúcháin atá ann faoi láthair agus easpa rian staire ar bhratacha áise éifeachtach. Dá bhrí sin, ba cheart treoir a dhréachtú agus a chur chun feidhme, lena gcuirfí oibleagáid ar gach soitheach Eorpach a bheith cláraithe i mbunachar sonraí láraithe, chun stair chlár na mbratach uile a rianú. Mar sin féin, ní bheadh sé de rogha ag an mbunachar sonraí sin aon réimse bliana folmha a fhágáil (cosúil leis na rialacha a bhaineann le clárú na n-eitleán).

Ag ceardlann ag EYE inniu, luaigh na cainteoirí saincheisteanna éagsúla leis an toghchán — líon íseal rannpháirtithe vótála, go háirithe daoine óga, bréagaisnéis, easpa tuisceana ar phróiseas casta reachtaíochta san Aontas, baol do chórais uathlathacha. Scríobh David van Reybrouck leabhar dar teideal “Against Elections”, inar mhol sé daonlathas dioscúrsach. Ceann dá smaointe is ea coimisiúin shealadacha a bhunú ina mbeidh saoránaigh an Aontais seachas polaiteoirí. Is féidir leis an gcoimisiún sin ionadaíocht a dhéanamh ar dhaoine a bhfuil cúlra agus peirspictíochtaí éagsúla acu. Nár cheart d’institiúidí an Aontais an daonlathas dioscúrsach sin a oiriúnú agus a bheith níos oscailte i bpróisis reachtacha chun cumhacht a thabhairt do na saoránaigh féin?

Tá spriocanna nithiúla forbartha ag an Aontas Eorpach maidir le conas staid na ndaoine óga ar fud na hEorpa a fheabhsú. Is beag eolas atá ag an bpobal i gcoitinne, áfach, ar Spriocanna Eorpacha na hÓige. Go háirithe mar obair leantach ar Bhliain Eorpach na hÓige, tá sé tábhachtach a léiriú gur tosaíocht de chuid an Aontais iad daoine óga. Chun an méid sin a bhaint amach, ba cheart don Aontas dul i gcomhar le heagraíochtaí óige náisiúnta, réigiúnacha agus áitiúla, chomh maith le Comhairle na hEorpa, a bhfuil go leor saineolais acu chun cláir den sórt sin a chur chun feidhme sa réimse. Ina theannta sin, ní mór don phróiseas a bheith cuimsitheach agus dul i bhfeidhm ar dhaoine óga sna spásanna ina bhfuil siad gníomhach, lena n-áirítear na Meáin Shóisialta agus comhairliúcháin fíorshaoil. Chomh maith leis sin, ní mór na spriocanna don aos óg a bhaint amach agus a léiriú dóibh, go dtugann an tAontas aire dóibh trí shásraí rannpháirtíochta a fhorbairt atá oscailte do dhaoine aonair agus a mhaoinítear go maith chun a chinntiú nach gcuireann srianta airgeadais bac ar rannpháirtíocht.

Tá gá le comhaontuithe níos láidre maidir le húsáid na meán sóisialta do pholaiteoirí. Sa lá atá inniu ann, tá tionchar ag go leor daoine óga agus spreagtar iad chun vótáil ar son foircinn ar líne agus go háirithe ar TikTok. Tá sé sin ag éirí níos soiléire go bhfuil laghdú tagtha ar an aois chun vótáil.

Ba cheart don Aontas oibriú i ndlúthchomhar le heagraíochtaí amhail ASEAN, Mercosur, an tAontas Afracach, chun samhail AE thar lear a chur chun cinn. Trí chomhoibriú leis na heagraíochtaí comhair réigiúnaigh sin, is féidir leis an Aontas cearta an duine, gnó, modh maireachtála na hEorpa, etc. a chur chun cinn. Leis sin, thabharfaí guth nua don Aontas agus dá chomhghuaillithe a d’fhéadfadh a bheith neamhspleách ar SAM nó ar an tSín ach ní ina gcoinne. Bheadh tionchar nua aimsithe den sórt sin bunaithe ar chomhar idir tíortha a ndéanann a cuid eagraíochtaí ionadaíocht orthu.

Ba cheart don Aontas rannpháirtíocht na hóige i bpróisis chinnteoireachta a threisiú, rud a thabharfadh spreagadh dóibh. Is deis mhaith í EYE do dhaoine óga teacht níos gaire don Aontas Eorpach, ach ba cheart tuilleadh a dhéanamh. Smaoineamh maith a bheadh ann ná tuilleadh imeachtaí a eagrú faoin daonlathas, faoin bpolaitíocht, faoi rannpháirtíocht na hóige... a bheadh dírithe ar an leibhéal áitiúil do dhaoine nach bhfuil rochtain éasca acu ar chinnteoireacht.

San Fhionlainn, tá torthaí dearfacha feicthe againn cheana féin i rialáil eiticiúil fógraí cearrbhachais. Tá Veikkaus, an t-oibreoir cearrbhachais atá faoi úinéireacht stáit agus a bhfuil staid mhonaplachta aige sa mhargadh, tiomanta do chleachtais fhreagracha. Tá sé ríthábhachtach aird ar leith a thabhairt ar fhógraíocht, go háirithe ar ardáin amhail YouTube agus na meáin shóisialta. Is féidir rialáil an chomhaontaithe seo a fheabhsú trí leas a bhaint as an intleacht shaorga agus as arduirlisí eile. Roimh a scaoileadh, ba chóir fógraí a scagadh agus a athbhreithniú chun cosc a chur ar fhógraíocht neamheiticiúil a spreagann cearrbhachas fadhb. Ar shuíomhanna gréasáin cearrbhachais eachtracha, is minic a fheicimid cur i láthair ar chásanna “buaiteoirí móra” a mheallann imreoirí leochaileacha. Tá an t-ábhar sin suntasach agus ba cheart breithniú a dhéanamh ar a rialáil. Léiríonn go leor saineolaithe agus staidéir gur féidir le fógraíocht den sórt sin a bheith díobhálach agus cur le fadhbanna a bhaineann le cearrbhachas. Tá cleachtais curtha chun feidhme cheana féin ag Bord Póilíneachta na Fionlainne a chuireann fíneálacha ar chuideachtaí as iompar mí-eiticiúil i dtionscal an chearrbhachais. Is sampla iontach é seo den chaoi ar tugadh aghaidh ar an gceist seo, agus cearrbhachas freagrach a chur chun cinn. Ar leibhéal an Aontais, d’fhéadfaí féachaint ar chomhoibriú chun comhchóras ceadúnúcháin a bhunú lena gcuirfí srian ar oibríochtaí eintiteas a chloíonn le cleachtais fhreagracha cearrbhachais laistigh den Aontas. D’fhéadfadh sé sin cabhrú le dochar a laghdú agus cosaint d’imreoirí a fheabhsú ar fud na hEorpa. Ina theannta sin, tá sé ríthábhachtach go mbeadh daoine óga rannpháirteach agus go n-éistfí lena nguth i gcinnteoireacht AE. Is cuid ríthábhachtach é cosc a chur ar chearrbhachas fadhb na hóige chun an todhchaí a mhúnlú. Tá sé de cheart ag an óige a bheith páirteach sa phlé maidir lena dtodhchaí agus lena bhfolláine. Tá sé ríthábhachtach faisnéis agus oideachas leordhóthanach a chur ar fáil do dhaoine óga faoi na rioscaí agus na díobhálacha a bhaineann le cearrbhachas. D’fhéadfadh sé sin cabhrú leo cinntí eolasacha a dhéanamh maidir le cearrbhachas agus fadhbanna a d’fhéadfadh a bheith ann a shainaithint go luath. Ba cheart do scoileanna agus d’ionaid óige oideachas agus acmhainní a thairiscint chun a áirithiú gur féidir le daoine óga tacaíocht a fháil nuair is gá. Ar deireadh, tá gá le dlúthchomhar agus malartú faisnéise idir Ballstáit an Aontais. Ach dea-chleachtais a chomhroinnt agus caighdeáin choiteanna a bhunú, is féidir cearrbhachas freagrach a chur chun cinn agus daoine óga a chosaint ar éifeachtaí díobhálacha. Ina theannta sin, tá gá le tacaíocht agus cur chun cinn taighde ar fhadhbanna cearrbhachais agus ar a gcúiseanna chun tuiscint níos fearr a fháil ar an dúshlán seo. Trí chomhoibriú agus bearta freagracha, is féidir linn nósanna cearrbhachais sláintiúla a chur chun cinn agus daoine óga a chosaint ó éifeachtaí díobhálacha an chearrbhachais. Ina theannta sin, tá sé ríthábhachtach do gach cuideachta cearrbhachais srianta imreoirí freagracha agus éifeachtacha a chur chun feidhme chun daoine aonair a chosaint ar dhíobháil a bhaineann le cearrbhachas. Ba cheart do shocrú teorainneacha a bheith éifeachtach agus cuimsitheach i ndáiríre, ionas nach féidir le himreoirí dul timpeall na srianta go héasca ná oibreoirí cearrbhachais eile a mhealladh isteach i gcearrbhachas iomarcach. Ba cheart do na húdaráis rialála faireachán a dhéanamh ar gach oibreoir cearrbhachais agus a áirithiú go gcloíonn siad le prionsabail fhreagracha an chearrbhachais agus forbairt an chearrbhachais fhadhbaigh a chosc. Tá sé ríthábhachtach cur chuige cuimsitheach a ghlacadh lena n-áirítear freagracht na gcuideachtaí cearrbhachais agus maoirseacht ghníomhach na n-údarás rialála chun an díobháil a bhaineann le cearrbhachas a laghdú. Cabhróidh sé seo le himreoirí a chosaint agus a chinntiú go bhfanann an taithí cluichíochta sláintiúil agus taitneamhach.

Cuótaí a chur ar liostaí toghcháin faoi bhun 25 bliana d’aois. Ba cheart 5 % ar a laghad de na Feisirí a bheith óg. Ní vótálann daoine óga toisc nach n-aithnítear muid le polaiteoirí. Dá mbeadh ionadaíocht ag daoine óga ar na liostaí toghcháin, bheimis níos gaire d’institiúidí rialaithe na hEorpa.

Creidim go mothaíonn líon suntasach daoine go bhfuil siad dínasctha go pointe áirithe i ndáil leis an Aontas Eorpach agus a chuid institiúidí. Chun aghaidh a thabhairt ar an tsaincheist sin, d’fhéadfadh sé go rachadh sé chun tairbhe do gach Ballstát oifigí ionadaíocha gach institiúide a threisiú ar féidir leo forbairtí ar leibhéal na hEorpa a chur in iúl go héifeachtach don daonra. Ina theannta sin, tá mé den tuairim go mbeadh sé luachmhar do scoileanna agus do dhaltaí — ní hamháin páirt a ghlacadh i gClár Scoileanna Ambasadóra Pharlaimint na hEorpa — ach freisin cuairteanna a fháil ó Theachtaí Eorpacha nó ó chineálacha eile ionadaithe. D’fhóinfeadh cuairteanna den sórt sin chun gach duine a chur ar an eolas faoin ról ríthábhachtach atá ag na hInstitiúidí Eorpacha.

Tá creat dlíthiúil de dhíth orainn lena n-áiritheofar ionadaíocht chothrom i dtoghcháin Pharlaimint na hEorpa. Ba cheart na Feisirí a thoghadh as a dtír féin ar bhealach atá cothrom le gach réigiún sa tír sin. Sa Rómáin, mar shampla, tá 41 contae ann agus níl ach 32 Fheisire incháilithe ann. Chun an ionadaíocht is fearr is féidir a bhaint amach, ba cheart do na Feisirí teacht ó chontaetha éagsúla. Sa Rómáin, tá na 41 chontae mar chuid de 8 mór-réigiún. Tá sé tábhachtach a áirithiú go ndéanfar ionadaíocht chothrom ar fud na réigiún ar stáit a bhfuil níos mó ná Feisire amháin den Pharlaimint acu. Is féidir roinnt Feisirí Eorpacha a thoghadh ó réigiún amháin, ach níor cheart dóibh uile a bheith ón gcontae nó ón mbaile céanna chun neamhréireachtaí suntasacha daonlathacha idir limistéir éagsúla a sheachaint. Ní mór dul i ngleic le héagothromaíochtaí polaitiúla daonlathacha chun aghaidh a thabhairt ar neamhionannais shóisialta agus eacnamaíocha. Trí dháileadh níos cothroime d’ionadaithe a bhaint amach, is féidir cothromaíocht shóisialta agus eacnamaíoch a chur chun cinn.

San Aontas Eorpach, tá 27 dtír ann ach níl gach ceann acu chomh forbartha céanna: má bhreathnaímid ar Oirthear na hEorpa, tá an chuid is mó de na tíortha fós ag forbairt. Is féidir Aontas Eorpach láidir aontaithe a bhaint amach trí thacaíocht fhrithpháirteach agus trí chomhar i measc na dtíortha uile sa réigiún, beag beann ar an stádas eacnamaíoch atá acu faoi láthair. Fágfaidh an t-athrú sin go mbeidh tíortha uile an Aontais Eorpaigh neamhthuilleamaíoch ó thaobh an gheilleagair de agus méadóidh sé luach an Euro i margadh an domhain.

Is iad clicmheall, ceannlínte míthreoracha agus bréagnuacht na táirgí neamh-inmhianaithe atá ag meáin shóisialta an lae inniu agus rochtain mheandarach ar fhaisnéis a bhuí leis an idirlíon. Tá na dreasachtaí atá ag na meáin chun iriseoireacht a dhéanamh faoi cheilt, agus tá cód iompair na meán briste — mar gheall ar an ngá atá ann do na meáin ioncam ad a bhailiú le cliceanna i gceannlínte míthreoracha chun ábhar a shárú trí ábhar ceiliúrtha a úsáid agus mar gheall ar an laghdú atá tagtha ar sheiceáil agus bailiú foinsí mar gheall ar an mbrú atá ann ‘an scoop’ a thabhairt. Chun é sin a sheachaint, ní mór dúinn meicníocht a chur ar chumas eagraíochtaí meán a agairt ar bhonn míchleachtais ina dtuarascáil ar ailt nó craoltaí faisnéise ar leith. Ba cheart é sin a dhéanamh i gcomhréir le sraith rialacha maidir le hiriseoirí atá solúbtha ach soiléir. Ba cheart do ghiúiré meán ar leith a bhfuil a dhóthain ama aige chun measúnú a dhéanamh ar an ábhar, ar úsáid na teanga, ar na foinsí agus ar an tionchar atá aici sa tsochaí an t-ábhar, úsáid na teanga, na foinsí agus an tionchar a bhíonn aici sa tsochaí a mheas. Tar éis a mheasúnaithe, is féidir leis dola clú a chur ar an asraon nuachta ar feadh tréimhse áirithe ama agus ar luach áirithe. Athróidh an dola seo meánscór clú na asraona don tréimhse atá leagtha síos ag an ngiúiré. Ní mór meánscór clú na n-eagraíochtaí nuachta a bheith le feiceáil ar a leathanaigh ghréasáin agus i ngach nuacht a tháirgeann siad chomh maith le feidhmiú mar pharaiméadar in algartam na meán sóisialta chun scaipeadh líonraí neamhiontaofa sna meáin shóisialta a laghdú. Ar an mbealach sin, beidh dreasacht ag cuideachtaí meán a scóir chlú a chosaint a chleachtann an iriseoireacht mhaith agus tabharfaidh sé níos mó smachta agus ama don phobal measúnú a dhéanamh ar an mbréagnuacht agus cuirfidh sé praghas muiníne poiblí ar iompraíochtaí a chuireann an pobal amú agus a mhíníonn an pobal ar bhealach níos trédhearcaí agus níos cuntasaí.

Gné thábhachtach den daonlathas is ea an trédhearcacht, agus ní mór dúinne saoránaigh tuiscint a fháil ar a bhfuil ar siúl agus ár roghanna malartacha féin a fhorbairt. Mar shampla, sa tSualainn tá bogearraí ar a dtugtar BankID a úsáidtear mar chárta aitheantais leictreonach, ach tá sé dílsithe agus ar fáil ach amháin ar Apple, Microsoft, agus córais oibriúcháin Google. Cuireann sé seo a n-olagopoly láidir cheana féin agus hurts saoránaigh nach bhfuil ag cloí. D’fhéadfadh oibrithe deonacha córas aitheantais foinse oscailte a aistriú chuig aon ardán.

Ba chóir do dhéagóirí agus do leanaí brí an daonlathais a fhoghlaim chomh luath sa saol, ní hamháin ina dhiaidh sin nuair a bhíonn a gcuid smaointe bunaithe go maith.

Samhlaigh domhan ina bhfuil rochtain ag gach saoránach den Aontas Eorpach ar ardán cumhachtach a chuireann ar a gcumas fanacht ar an eolas faoi phríomhimeachtaí polaitiúla ina stát féin agus ar fud an Aontais ar fad, agus páirt ghníomhach a ghlacadh i múnlú thodhchaí a bpobail. Chuirfeadh an t-ardán seo ar chumas daoine fanacht cothrom le dáta maidir le saincheisteanna criticiúla, a dtuairimí a chur in iúl trí vótáil, agus fiú a n-ábhair féin a chur isteach le haghaidh plé. Trí ghuth agus ardán a thabhairt do gach saoránach le haghaidh rannpháirtíocht fhóinteach, is féidir linn trédhearcacht a chur chun cinn, an daonlathas a chothú, agus Eoraip níos nasctha agus níos eolasaí a thógáil.

Ardán na dtionscnamh faoi stiúir na hóige: tá ardán de dhíth orainn chun tacú le tionscnaimh atá faoi stiúir na hóige agus chun iad a chur chun cinn, ar tionscnaimh iad lena gcuirtear luachanna agus spriocanna Eorpacha chun cinn, amhail an inbhuanaitheacht, an daonlathas agus an ceartas sóisialta, ar féidir leo cabhrú le daoine óga a mhothaíonn go bhfuil siad cumhachtaithe agus gafa le todhchaí an Aontais a mhúnlú laistigh den Aontas agus lasmuigh den Aontas.

Sa lá atá inniu ann, bíonn dioscúrsa meán sóisialta poiblí ar siúl den chuid is mó ar ardáin atá faoi smacht corparáidí príobháideacha atá dírithe ar bhrabús, amhail an mháthairchuideachta Facebook Meta, Twitter nó ByteDance. Nuair a dhéanann institiúidí poiblí cumarsáid trí na bealaí sin, tugann siad na gníomhaithe neamhdhaonlathacha sin chun solais na cumarsáide digití. Ag an am céanna, cuireann sé iallach ar shaoránaigh fógraíocht a úsáid chun faisnéis phoiblí a fháil. Ar an tríú dul síos, bíonn bealaí cumarsáide na hEorpa ag brath ar chuideachtaí SAM agus Síneacha. Dá bhrí sin, ba cheart do chomhlachtaí poiblí cabhrú le bealaí cumarsáide inbhuanaithe Eorpacha a chruthú trí phrótacail oscailte (Matrix, Pub activiy) agus a mbonneagar digiteach féin a úsáid (de réir bhrí na hÉagsúla).

Le toghcháin 2024 gar do Pharlaimint na hEorpa, tá an díospóireacht ar an gceart vótála, ar an daonlathas agus ar an bpolaitíocht níos déine fós agus i bhfad níos déine i measc aos óg an lae inniu, cuid shuntasach den daonra atá ar an eolas faoi na fadhbanna a bhíonn acu agus atá gníomhach i sochaí nach mbíonn ciall choiteann, comhchónaí, etc. inti go minic. Dá bhrí sin, creidimid gur cheart an ceart vótála a laghdú go 16 bliana, tar éis sampla de chuid de na tíortha atá á gcur chun feidhme cheana féin. Is iad na cúiseanna a rachadh an t-athrú sin chun tairbhe do shochaí na hEorpa ná toisc go mbeadh dearcadh níos fearr ag na toghcháin ar leasanna an phobail, agus é á chur san áireamh gurb é an daonra óg an daonra is mó agus is mó a ndéanann na roghanna polaitiúla a dhéantar difear dóibh gan a leasanna ná a dtairbhí a chur san áireamh. Ar deireadh, ceann eile de na príomhchúiseanna go mbeadh feabhas ar an Eoraip mar shochaí agus céim thábhachtach chun tosaigh do dhaonlathas na hEorpa trí pháirt a ghlacadh i dtoghcháin, cé gur féidir a roghanna agus a smaointe a chur san áireamh, ligfeadh rannpháirtíocht pholaitiúil mar shaoránach breise dóibh tuiscint a fháil ar a bhfuil i gceist leis an Eoraip, tábhacht na dtoghchán agus ról an daonlathais i stát ar nós na hEorpa.

Ceann de na contúirtí móra a bhaineann le bréagnuacht a scaipeadh is ea go ndéanann siad ionramháil ar thuairimí an phobail agus go mbíonn saobhadh ar an saol mar thoradh air. Is minic a chuirtear daoine amú le haischlibeanna nó clibeanna sna meáin shóisialta, mar shampla, bunaithe ar fhaisnéis neamhiontaofa nó bhréagach, ós rud é go ndéanann siad difear dá mbealach smaointeoireachta. Baineadh an iomarca úsáide as an mbréagnuacht agus as clibeanna mar uirlis i gcoinbhleachtaí polaitiúla, i measc nithe eile i bhforghabháil críoch. Go sonrach, is féidir breathnú ar an haischlib #CrimeaIsRussia, a úsáideadh mar uirlis d’fheachtas bréagaisnéise na Rúise, mar mhodh cogaíochta hibridí. Is é an fhadhb atá ann ná má fhanann an chlib thuas ar líne ar feadh na mblianta fada, d’fhéadfadh sé go mbeadh an staid pholaitiúil i réigiún na Crimé ina mbraistint bhréagach ag na glúnta atá le teacht.

Mar chéad chéim eile, ní mór don Aontas oibriú chun teorainn a chur le clibeanna agus haischlibeanna bréagacha agus míthreoracha ar na meáin shóisialta. Is gá don Eoraip teacht ar na huirlisí iomchuí sa treo sin chun a luachanna, an smacht reachta agus cearta an duine a chosaint. 

 

Ba cheart próisis chlárúcháin agus logáil isteach ar líne a éascú trí Fhreastalaí Aitheantais AE a chruthú. Ciallaíonn sé sin go mbeidh an rogha “logáil isteach le AE” ag institiúidí poiblí na mBallstát uile

Tá sé tábhachtach go ndéanfadh an tAontas machnamh ar a fhréamhacha agus ar a ról ar an leibhéal domhanda ionas go mbeidh sé in ann a dhícheall a dhéanamh agus dea-shampla a thabhairt amach anseo. Is é ról an Aontais idirghabhálaí, modhnóir, agus comhréiteoir i réimse domhanda — áit a mbuaileann an tOirthear leis an Iarthar. Ach nach bhfuil sé go leor chun machnamh a dhéanamh agus dwell ar an am atá caite. Tá sé ríthábhachtach freisin na croí-láidreachtaí sin a chur in oiriúint d’iarrachtaí a dhéanfar amach anseo, amhail an claochlú glas, an digitiú, an tsláinte phoiblí, comhpháirtíochtaí straitéiseacha, nó an tslándáil. Trí athscrúdú a dhéanamh ar a ról ar fud an domhain agus ar a luachanna comhroinnte, ní mór don Aontas a chinntiú go bhfuil a chuid cinntí forchéimnitheach agus réamhbhreathnaitheach seachas féachaint le tionchar cruachumhachta a imirt. Ba cheart don Aontas a dhícheall a dhéanamh a bheith ina “chrios maolánach” bunaithe ar straitéis taidhleoireachta agus ar a bhail atá sí. Ar an gcaoi sin, is féidir leis a bheith ar thús cadhnaíochta i dtaca le díospóidí a réiteach amach anseo, i gcaibidlíocht agus i ndáil le coinbhleachtaí a chosc.

Agus an Ríocht Aontaithe lasmuigh den Aontas Eorpach, tá sé in am teanga choiteann nua a mholadh — Fraincis, Gearmáinis nó Iodáilis b’fhéidir. Ba cheart go mbeadh an teanga sin mar bhonn do gach gníomhaíocht eacnamaíoch agus shóisialta san Aontas agus go múinfí í ar fud na mBallstát uile.

Ba cheart a mheas gurb éEsperanto teanga na hEorpa freisin. Tá sé éasca a fhoghlaim agus déanann a dhearadh réasúnach sé éasca d’fhoghlaimeoir a bheith comhrá laistigh de ach cúpla mí. Is teanga neodrach í freisin nach mbaineann le haon tír ná le daoine ar bith. Fágfaidh sé sin go mbeidh rochtain níos fearr ag níos mó daoine ar an teanga.

De réir Thuarascáil Grin, meastar go gcailltear EUR 25 billiún in aghaidh na bliana san Aontas toisc gur fearr le turasóirí taisteal chuig tíortha ina labhraítear an Béarla amhail an Ríocht Aontaithe agus na Stáit Aontaithe.

 

Ba cheart an Chomhairle Eorpach a athchóiriú chun bheith ina hinstitiúid Eorpach níos fearr agus chun rannchuidiú le hAontas Eorpach a fheidhmíonn níos fearr.

D’fhéadfaí na nithe seo a leanas a áireamh ar na bealaí chun é sin a dhéanamh:

• Ba cheart an Chomhairle Eorpach a chumasc le Comhairle an Aontais Eorpaigh in aon chomhairle amháin atá comhionann leis an bParlaimint maidir le hinniúlacht reachtóireachta. Áirítear leis sin an ceart tionscnaimh chun reachtaíocht nua a mholadh.
• Ba cheart go mbeadh sé comhdhéanta d’ionadaithe ó na rialtais náisiúnta.
• Ba cheart go n-oibreodh sé le tromlach cáilithe i ngach réimse beartais, lena n-áirítear an Comhbheartas Eachtrach agus Slándála (CBES), rud a chiallaíonn gur gá do 55 % de na Ballstáit vóta a chaitheamh i bhfabhar, ba cheart do na Ballstáit sin ionadaíocht a dhéanamh ar 55 % de dhaonra na hEorpa.
• Ba cheart deireadh a chur leis an mionlach blocála (ceithre Bhallstát ar a laghad a dhéanann ionadaíocht ar níos mó ná 35 % de dhaonra an Aontais), agus Comhréiteach Ioannina á choinneáil ag an am céanna.
• Ba cheart don Chomhairle Eorpach cathaoirleach amháin a roghnú le haghaidh tréimhse 5 bliana, a bheidh i gceannas ar na cruinnithe agus a thabharfaidh aire do chúraimí siombalacha, searmanais agus taidhleoireachta ceannaire stáit.
• Ba cheart dó a thrédhearcacht a mhéadú. Go ginearálta, ní mór gach cruinniú dá chuid, lena n-áirítear iad siúd nach mbaineann le reachtaíocht chomh maith le cruinnithe a fhochomhlachtaí (comhlachtaí ullmhúcháin agus Coreper) a shruthú go poiblí agus a bheoshruthú.

Ba cheart an Coimisiún Eorpach a athchóiriú chun go mbeidh sé ina bhrainse feidhmiúcháin polaitiúil seachas ina institiúid pholaitiúil nó theicnealathach. Ar an gcaoi sin, beidh sé in ann tacú le leasanna coiteanna an Aontais.

D’áireofaí an méid seo a leanas ar na bealaí chun an Coimisiún a athchóiriú:

• Ba cheart comhdhéanamh an Choimisiúin a chinneadh le comhghuaillíocht arna bunú ag tromlach na bhFeisirí i bParlaimint na hEorpa.
• Ba cheart an “córas Spitzenkandidaten”, mar a thugtar air, a athchóiriú. Ba cheart do Pharlaimint na hEorpa an tUachtarán a ainmniú agus a thoghadh le tromlach agus ba cheart don Chomhairle é a fhormheas.
• Féadfaidh an Pharlaimint, tráth ar bith, vóta cuiditheach mímhuiníne a chaitheamh i gcoinne Uachtarán an Choimisiúin, i gcoinne Coimisinéara aonair nó i gcoinne an Choimisiúin ar fad.
• Ba cheart líon na bpunann coimisiún a laghdú go dtí líon uasta na mBallstát reatha, lena gcinnteofaí go mbeidh ionadaíocht ag gach réigiún den Aontas Eorpach sa Choimisiún. Féadfar córas uainíochta a chur i bhfeidhm.
• Ainmníonn gach Ballstát beirt iarrthóirí, agus ansin roghnaíonn an tUachtarán as an díorma sin. Ar deireadh, vótálann an Pharlaimint ar na hiarrthóirí sin ina n-aonar.

É a dhéanamh níos éasca d’Eorpaigh óga bualadh le chéile, iad a chruthú agus a bheith nuálach: teastaíonn ardán uainn chun tionscnaimh Eorpacha don óige atá ar na bacáin a chuardach de réir comhlachais, fiontair shóisialta agus tionscadail. Ligfeadh sé sin d’Eorpaigh óga teacht ar chomhshealbhóirí tionscadail i dtíortha éagsúla agus a bheith in ann cultúir, fadhbanna agus réitigh a mhalartú ar mhaithe le hEoraip níos fearr.

Is iomaí cineál comhair thrasatlantaigh atá ann, ach ní mór deiseanna do dhaoine óga chomh maith le mic léinn ardscoile agus ollscoile a neartú. Dá bhrí sin, ba cheart don Aontas clár soghluaisteachta a fhorbairt a chuirfidh ar chumas mhic léinn Mheiriceá foghlaim faoi chultúr Bhallstáit éagsúla an Aontais, faoi éagsúlacht chultúrtha na náisiún agus faoin gcóras institiúideach.

Chun naisc idir an tAontas agus na Stáit Aontaithe a fheabhsú agus a neartú, ba cheart creat a chruthú le haghaidh deiseanna malartaithe oideachais. Thabharfadh sé deis do dhaoine óga ó na Stáit Aontaithe agus ón AE araon blaiseadh a fháil de shlí bheatha dhifriúil, trí shocrúcháin oibre nó socrúcháin intéirneachta, trí chláir staidéir thar lear nó trí ghníomhaíochtaí malartaithe cultúrtha eile.

Ach aithne a chur ar dhaoine óga diongbháilte san Eoraip agus oibriú le chéile ar mhaithe le todhchaí níos fearr, cinnteofar go bhfanfaidh an comhar trasatlantach inbhuanaithe amach anseo freisin.Ba cheart, dá bhrí sin, go mbeadh an clár oscailte do mhic léinn ardscoile agus coláiste ó Mheiriceá Thuaidh. D’fhéadfaí a áireamh ann, mar shampla, clár ina gcónaíonn rannpháirtithe le teaghlach óstach i mBallstát.

Tá sé costasach staidéar a dhéanamh sna Stáit Aontaithe, agus níl gach duine in ann an taithí a thabhairt. Chun inrochtaineacht a mhéadú, d’fhéadfaí feidhm nua a bhaint as cuid de mhaoiniú Erasmus atá ann cheana chun tacú le mic léinn Eorpacha atá ag tabhairt faoi mhalartú sna Stáit Aontaithe.

Deis a thabhairt do mhic léinn intéirneacht a chur i gcrích in institiúidí náisiúnta le scoláireachtaí agus foinsí eile maoinithe. Ní féidir le gach duine a bheith páirteach in intéirneacht neamhíoctha. Ní mór dúinn rochtain chomhionann a thabhairt ar na poist sin.

Ba cheart do chathracha leas a bhaint as taithí agus as spreagadh na ndaoine sin a bhí ar mhalartuithe Erasmus+, bíodh siad acadúil, gearrthéarmach EVS nó eispéiris eile. Ba cheart duine amháin nó beirt de na daoine sin a cheapadh mar Ambasadóirí um Malartú Ógra (MATanna).

Feidhmeoidh na YEAnna sin mar thoscaire de dhaoine óga ina gcathair, agus beidh ról acu mar dhroichead idir an pobal, ionadaithe bardasacha agus institiúidí an Aontais. Féadfaidh na YEAnna sin a dtaithí óna gcontrapháirtithe a roinnt le chéile freisin.

An tionchar? Éistfear le guth na hóige ar leibhéal bardasach agus cuirfidh daoine óga níos gníomhaí leis an bhforbairt réigiúnach. Beidh níos mó daoine óga rannpháirteach sa phróiseas cinnteoireachta ar an leibhéal áitiúil a chuirfidh tuilleadh feabhais ar an gcultúr polaitiúil.