Le fuathchaint, féinmheas íseal, agus mífhaisnéis a scaiptear ar líne, ní mór do dhéagóirí agus do dhaoine fásta a bheith ar an eolas faoi na rioscaí ar líne agus a chinntiú gur féidir leo glacadh leis na rioscaí sula dtéann siad ar líne. Ba cheart do leanaí agus do dhaoine óga a bheith ar an eolas faoin gcaoi a n-imríonn am an scáileáin iomarcach tionchar tromchúiseach ar a bhfolláine shíceolaíoch agus mhothúchánach. D’fhéadfadh an méid seo a leanas a bheith mar réiteach air:

• feachtas feasachta fianaisebhunaithe a chruthú
• ceachtanna éigeantacha a thabhairt isteach i gcuraclam na scoile chun feasacht a ardú faoi am an scáileáin
• feabhas a chur ar shlándáil gníomhaíochtaí ar líne: teastaíonn tuilleadh fíoraithe uainn nuair a chruthaíonn úsáideoirí cuntais meán sóisialta chun bréaga faoi chéannacht agus aois a sheachaint. Ba cheart do gach cruthaitheoir cuntas dul trí sheiceálacha forleathana. Fiú má tá an próiseas fada agus annoying, tagann sé síos chun beatha daoine a chosaint
• chun teorainn a chur leis an gcleachtas cluichíochta ar líne. Ba cheart d’aipeanna físchluichí córas a chruthú ina bhfuil cluiche teoranta ar líne ag leanaí faoi bhun 13 bliana d’aois trí aois a fhíorú

Ba cheart íosleibhéal cúraim sláinte a ráthú do gach saoránach, beag beann ar ioncam ná ar phas AE. Ní mór dúinn an méid seo a leanas a ráthú:

• praghsáil chothrom chaighdeánaithe do dhrugaí ar fud na hEorpa
• rochtain chomhionann ar chóireálacha nuálacha agus ar dhrugaí tarrthála
• agaí feithimh comhchosúla le haghaidh oibríochtaí agus nósanna imeachta
• cúram leantach cothrom agus cóir COVID-19, do gach duine a tholg an galar

Bliain suaite a bhí ann dár gcórais cúraim sláinte le linn phaindéim COVID-19. Nach foinse mhór athléimneachta é Ballstáit an Aontais a choinneáil ar chaighdeán áirithe cúraim sláinte agus cabhrú leis sin a mhaoiniú ar fud an réigiúin i gcás ráigeanna víris amach anseo? Tá córas uilíoch cúraim sláinte de dhíth ar an Aontas Eorpach, córas a bhfuil buiséad comhroinnte ag gabháil leis agus a rannchuidíonn na Ballstáit uile leis. Ba cheart go bhfreastalódh an buiséad sin ar phá comhionann d’oibrithe cúraim sláinte agus ar leibhéal comhionann cúraim do shaoránaigh uile na hEorpa.

Tá tuilleadh oideachais de dhíth orainn faoi chearta an duine sa leigheas: tá an iomarca gairmithe sláinte ann a dhiúltaíonn aire a thabhairt d’othair LGBT+ agus a sháraíonn cearta na mban sa tréimhse iarbhreithe le míchleachtais ar nós ‘stitch an bhanna’, stitch breise nach bhfuil gá leis ó thaobh leighis de tar éis breithe. Ina theannta sin, tá líon suntasach cleachtóirí sláinte fós ag diúltú an ceart chun ginmhilleadh nó frithghiniúnaigh. 

Tá tíortha fós san Aontas ina meastar gur coir é tomhaltas Cannabais agus tá géarleanúint á déanamh ar dhaoine a úsáideann é. Dá ndéanfaí Cannabas atá ag fás le haghaidh úsáid phearsanta a dhíchoiriúlú ar fud an Aontais, bheadh tairbhí ollmhóra ann don mheabhairshláinte phoiblí. 

Fágann galar ainsealach go mbíonn daoine óga an-leochaileach agus tá COVID-19 tar éis an fhadhb a ghéarú, trí rochtain ar chúram sláinte a shuaitheadh, a bheith an-chúramach maidir le vacsaíniú agus faisnéis neamhstruchtúrtha. Tá acmhainneacht mhór taighde ag an Eoraip chun eolas ar ghalair ainsealacha a chur chun cinn. Chun dul chun cinn réabhlóideach a dhéanamh i gcúrsaí leighis, tá gá le tuilleadh infheistíochta, comhair agus córas cúraim sláinte comhtháite ar féidir leo leas a bhaint as taighde chun tús a chur le trialacha cliniciúla.

Ba cheart dúinn:

• Ionaid Eorpacha Barr Feabhais do ghalair shonracha a bhunú.
• Clárlanna othar de chuid an Aontais a fhorbairt le haghaidh galair dhúshlánacha, go háirithe galair riospráide a fhágann go bhfuil othair i mbaol tinnis throma de dheasca COVID-19.

• Is féidir le daoine óga foghlaim faoi stíl mhaireachtála shláintiúil a ghlacadh trí chócaireacht — d’fhéadfadh sé sin a bheith ina bhealach éifeachtach chun dul i ngleic le ‘paindéim na saoirse’
• Is féidir le daoine óga níos mó a fhoghlaim faoi na cuisíní éagsúla ar fud na hEorpa
• Is féidir le daoine scothaosta na cúrsaí seo a mhúineadh, ionas go gcaomhnófar oidis agus oidhreacht thraidisiúnta
• Chruthódh sé sin idirphlé idirghlúine agus thabharfaí aghaidh ar cheist an uaignis seanaoise

Ba cheart cosc a chur go forleathan ar chaitheamh tobac ar fhorais an champais ionas nach ndreasaítear daoine óga chun é a dhéanamh. Thairis sin, ba cheart do scoileanna tuilleadh feachtais faisnéise a chur chun cinn faoi na míbhuntáistí a bhaineann le caitheamh tobac agus alcól a ól. 

Ó thús na paindéime, bhí gach duine ag fanacht le vacsaín a chumadh, toisc go bhfuil sé i gceist gurb é an t-aon bhealach é chun filleadh ar an ngnáthshaol réamh-Covid. Tá roinnt cineálacha vacsaíní againn anois, ach tá daoine ann atá i gcoinne an vacsaínithe.

Sa tSeoirsia, tá gluaiseacht frith-vaxxer láidir go leor. I go leor cásanna is é an chúis atá leis seo easpa eolais. Ceapann a lán daoine go bhfuil an vacsaín contúirteach. Ba cheart do na húdaráis áitiúla imeachtaí, cruinnithe ar líne a eagrú agus fógraíocht a dhéanamh chun feasacht a mhúscailt maidir le vacsaíniú COVID-19 agus na tairbhí a bhaineann leis.

Tá sé léirithe ag paindéim COVID-19 nach bhfuil sé d’acmhainn ag go leor daoine déileáil le saincheisteanna meabhairshláinte. Teastaíonn comhaontú meabhairshláinte uainn chun ár n-acmhainní a eagrú agus chun dul i ngleic le saincheisteanna meabhairshláinte inár bpobal. Tá níos mó i gceist leis an tsláinte ná an tsláinte fhisiciúil amháin: ní mór do shaoránaigh a thuiscint go bhfuil go leor bealaí ann le bheith sláintiúil — agus go bhfuil an mheabhairshláinte ar cheann acu.

Tá éiginnteacht leanúnach 2020 agus 2021 níos measa fós mar gheall ar neamhchinnteacht an athraithe aeráide níos faide. Ar an gcúis sin, is gá don Aontas Eorpach comhaontú meabhairshláinte a shíniú agus a chur chun cinn, a bhfuil gealladh faoi acmhainní a úsáid chun dul i ngleic leis an meabhairshláinte. Ní mór dúinn:

• dul i ngleic leis an stiogma a bhaineann le meabhairshláinte
• meabhairshláinte a chóireáil i scoileanna agus a mhúineadh do leanaí conas cabhair a lorg le haghaidh saincheisteanna meabhairshláinte éagsúla
• tacaíocht shíceolaíoch a chur ar fáil do ghrúpaí leochaileacha, amhail iad siúd atá thíos leis an bpaindéim agus leis an athrú aeráide. Ba cheart d’údaráis náisiúnta agus don Aontas Eorpach é sin a fhóirdheonú
• cóireáil fóirdheonaithe, lena n-áirítear teiripe
• poist chistí do níos mó síceolaithe laistigh de chórais sláinte poiblí náisiúnta
• a chinntiú go gcuireann fostóirí saoire le pá riachtanach ar fáil le haghaidh meabhairghalar

Beart eile a chuirfeadh ar ár gcumas díriú níos mó ar an meabhairshláinte ná suíomh gréasáin ar líne a chruthú inar féidir cabhair phraiticiúil agus faisnéis teagmhála a fháil.

Ba cheart d’institiúidí Eorpacha dlí a scríobh lena dtugtar sainordú do bhialanna scoile poiblí, d’ospidéil agus d’fhiontair rogha vegetarian a bheith acu i gcónaí ar a mbiachlár.

Féinmharú cuidithe a dhéanamh dleathach ar fud an Aontais Eorpaigh.

Ba cheartdúinn cannabas a dhlisteanú i ngach Ballstát den Aontas Eorpach. Cuirfidh sé sin deireadh leis an gcoireacht eagraithe agus le maifias agus méadóidh sé ioncam chomh maith le poist.

Ina theannta sin, ba cheart cuideachtaí alcóil agus tobac a thabhairt chun cuntais. Cé go bhfuil alcól agus tobac i bhfad níos contúirtí ná cannabas tá sé dleathach le blianta fada. Ba cheart ceangal a chur ar chuideachtaí íoc ar ais isteach sa chóras sláinte chun na galair a rannchuidíonn siad leo a chúiteamh.

Ba cheart go mbeadh riachtanais othar mar dhlúthchuid den chúram sláinte digiteach. Cé go bhfuil an méid sin ag éirí digitithe, a mhéid a bhaineann le cúram sláinte, tá an rochtain dhigiteach ag titim chun deiridh. Tá an phaindéim tar éis cúram sláinte digiteach a spreagadh sa tsochaí, ach ní mór d’othair óga a bhfuil galar ainsealach orthu an digitiú a chur chun feidhme chun rochtain ar chúram a éascú agus a fheabhsú.

Ba cheart go n-áireofaí i dtodhchaí an chúraim sláinte san Eoraip comhairliúcháin físe leis na dochtúirí is fearr thar theorainneacha tíre, taifid sláinte dhigiteacha agus oidis leictreonacha ar fud an Aontais, chun taisteal agus cáilíocht na beatha a fheabhsú. 

Tá clárlann Eorpach le haghaidh tinnis de dhíth orainn, mar sin tá a fhios againn cá bhfuil galair le feiceáil, cé a bhfuil tionchar acu, agus cad iad na cóireálacha is éifeachtaí. Níl a fhios ag go leor othar an ráta marthanais a bhaineann le tinnis áirithe nó má thagann rioscaí le cóireálacha áirithe a d’fhéadfadh a sláinte a chur i mbaol ar bhealaí eile.

Ar an gcaoi sin, is féidir le daoine óga a bheith muiníneach as a bheith ag obair agus ag taisteal thar theorainneacha agus fios acu go bhfuil rochtain i gcónaí ar a gcúram sláinte.

Tá sé ríthábhachtach freisin nach dtiocfaidh cúram digiteach in ionad cúram i bpearsa agus nach bhfágfaidh sé ar gcúl iad siúd a bhfuil coinne fisiciúil de dhíth orthu.

Leagann líon suntasach staidéar taighde eolaíoch agus sóisialta béim ar an tábhacht a bhaineann le gnéasoideachas ag leibhéal na meánscoile. Tá eolas praiticiúil agus fíorasach de dhíth ar dhéagóirí óga.

I roinnt pobal, tá ceisteanna a bhaineann leis an ngnéasacht agus ní phléann daoine iad i dtithe, i scoileanna agus in ionaid. Anois, mar thoradh air sin, tá déagóirí i mbaol ionfhabhtuithe gnéas-tarchurtha, meabhairghalar agus fadhbanna sláinte ainsealacha chomh maith le hidirdhealú LGBTQ agus bulaíocht scoile.

Ceann de na dúshláin atá ann ná easpa múinteoirí a bhfuil an t-eolas agus an oiliúint is gá acu chun faisnéis chuí agus cheart a scaipeadh maidir le gnéas agus sláinte atáirgthe. I measc na mbacainní breise tá cur i gcoinne ceannairí cultúrtha agus reiligiúnacha, chomh maith le heaspa oideachais sláinte gnéis agus atáirgthe i gcoitinne, ar an leibhéal áitiúil agus ar leibhéal an Aontais araon.

Déanaimis an t-eolas ceart a aontú agus a chur ar fáil do mhúinteoirí, le tacaíocht ó eolaithe agus speisialtóirí sláinte, mar thúsphointe.

Is féidir le beartas drugaí níos liobrálaí cabhrú chun fadhbanna a bhaineann le drugaí a réiteach. Nuair a cheadaítear substaintí, is mó seans go n-úsáidfidh saoránaigh iad go freagrach. Thairis sin, ós rud é go ndíolfaí na substaintí i siopaí dlíthiúla seachas trí líonraí neamhdhleathacha faoi thalamh, bheadh sé níos éasca srian a chur ar an rochtain atá ag mionaoisigh ar dhrugaí.